مرتضی رضایی
رقابت‌های لیگ برتر ایران در حالی آغاز شده است که بعید است تا نقل و انتقالات زمستانی، بازیکن شاخصی جابجا شود و باید گفت که تیم‌ها بسته شده‌اند و حالا وارد کوران بزرگی شده‌اند.

اگرچه یکی از انتقادهای بزرگ به لیگ برتر فوتبال ایران حضور بازیکنان خارجی بی کیفیت در آن است، اما جدا از  بحث کیفی، در بحث کمی نیز امسال شاهد حضور کمترین بازیکن خارجی در لیگ برتر هستیم؛ نکته ای که می‌تواند یک نقطه ضعف بزرگ برای فوتبال باشگاهی ایران به شمار آید.

فوتبال ایران 6 سالی است که در صدر تیم های آسیایی رنکینگ فیفا قرار دارد اما شاید یکی از دلایلی که باعث شده لیگ برتر فوتبال ایران در رده‌بندی لیگ‌های آسیایی جایی در میان 5 لیگ برتر نداشته باشد همین عدم استقبال بازیکنان خوب خارجی از بازی در تیم‌های ایرانی باشد.

طبق آخرین آمارهای منتشر شده، فصل جدید لیگ برتر فوتبال ایران تنها با حضور 25 بازیکن خارجی آغاز می‌شود که حکایت از آماری 40 درصدی برای استفاده از سهمیه بازیکنان خارجی دارد. طبق آئین‌نامه سازمان لیگ، تیم‌های حاضر در لیگ برتر می‌توانند از 4 بازیکنان خارجی استفاده کنند که یکی از آن‌ها حتما باید آسیایی باشد. با این حال تعداد بازیکنان آسیایی شاغل در لیگ هفدهم فعلا فقط 6 بازیکن است؛ جباروف از ازبکستان، علی حمام و ربیع عطا از لبنان و 3 عراقی به نام های جاسم کرار، مروان حسین و بشار رسن که فعلا فقط با پرسپولیس توافق کرده است.

19 بازیکن غیر آسیایی و خارجی لیگ هفدهم هم عمدتا برزیلی هستند. آگوستو سزار، لوسیانو پریرا، مگنو باتیستا در صنعت‌نفت، کایرو رودریگویز و لی اولیویرا در سپاهان، فرناندو خسوس در گسترش و لئوناردو پادوانی در استقلال 7 بازیکن برزیلی شاغل در لیگ فوتبال ایران هستند که تقریبا 35 درصد بازیکنان خارجی و غیر آسیایی را تشکیل می دهند.  3 بازیکن از گرجستان، 2 بازیکن از کرواسی، 2 بازیکن از ارمنستان و بازیکنانی از مالی، صربستان، کامرون، نیجریه و فرانسه (هر کشور یک بازیکن) دیگر خارجی‌های لیگ هفدهم را تا به این لحظه تشکیل داده‌اند.

توزیع این 25 بازیکن در ترکیب 16 تیم هم به هیچ وجه همسان نیست، به طوریکه تیم‌های فولاد خوزستان، نفت تهران، پدیده، سایپا، سپیدرود رشت و تراکتورسازی بازیکن خارجی ندارند و تیم هایی چون پارس جنوبی و استقلال خوزستان فعلاً تنها از یک بازیکن خارجی در ترکیب خود استفاده می‌کنند. (دومین بازیکن خارجی استقلال خوزستان هنوز مجوز بازی نگرفته است)

این بضاعت کم زمانی بیشتر خودنمایی می‌کند که بدانیم در سایر لیگ‌های معتبر آسیایی چه تعداد بازیکن خارجی با چه کیفیتی حضور دارند.

از کی لیگ کره جنوبی شروع می‌کنیم؛ لیگی که فقط با حضور 12 تیم برگزار می‌شود اما تیم‌های کره‌ای تقریبا به طور کامل از 4 سهمیه خود برای جذب بازیکن خارجی استفاده کرده‌اند، به طوری که از 48 سهمیه موجود که سقف استفاده از بازیکن خارجی در لیگ برتر کره جنوبی است، در حال حاضر 44 بازیکن در لیگ این کشور مشغول به فعالیت هستند که یکی از آنها خالد شفیعی است. شفیعی از تراکتورسازی راهی اف.سی.سئول شد تا نخستین بازیکن ایرانی کی لیگ لقب بگیرد.

حتی لیگ 10 تیمی استرالیا هم به لحاظ جذب بازیکنان خارجی به مراتب بهتر از لیگ برتر فوتبال ایران است.  A لیگ استرالیا در فصل جدید هنوز شروع نشده، اما نام 39 بازیکن خارجی در ترکیب تیم‌های استرالیایی دیده می‌شود؛ یعنی به طور متوسط هر تیم 4 بازیکن.

لیگ حرفه‌ای عربستان هم امسال برای نخستین با مجوز جذب 6 بازیکن خارجی برگزار می‌شود. البته فصل جدید لیگ عربستان هنوز شروع نشده است اما تا به امروز 62 بازیکن خارجی با 14 تیم لیگ حرفه‌ای این کشور قرارداد امضا کرده‌اند که آماری قابل توجه است.

لیگ 18 تیمی ژاپن با توجه به اینکه هر تیم در جی لیگ می تواند 6 بازیکن خارجی جذب کند، در فصل جاری 77 بازیکن خارجی دارد که سرشناس ترین آنها لوکاس پودولسکی است؛ مهاجمی که همراه با تیم ملی آلمان قهرمان جام جهانی 2014 شد. نکته جالب درباره جی لیگ این است که در ترکیب تمامی 18 تیم حاضر در این لیگ حداقل نام دو بازیکن خارجی دیده می‌شود.

با  این حال هزینه‌ای که چینی‌ها در جذب بازیکنان خوب خارجی کرده‌اند، با سایر لیگ‌های معتبر اروپایی قابل مقایسه نیست. سوپرلیگ چین با داشتن 16 تیم، تعداد 88 بازیکن خارجی در خود جای داده است. در لیگ فوتبال چین هم هر تیم می‌تواند 6 بازیکن خارجی جذب کند که حتما یکی از آنها باید آسیایی باشد. با این توصیف جز تیم لیائولینگ که 4 بازیکن خارجی دارد، سایر تیم ها 5 یا 6 بازیکن خارجی دارند که عمداتا هم سرشناس هستند. بازیکنانی چون کارلوس ته‌وز و ازگوئل لاوتزی از آرژانتین، گراتزیانو پله از ایتالیا، ریکاردو کاروالیو از پرتغال، بوراک ایلماز از ترکیه، جان اوبی میکل و اوبافمی مارتینز از نیجریه و البته ستاره‌های سرشناس فوتبال برزیل همچون پائولینیو، اسکار، هالک، رالف، رناتو آگوستو، رامیرز و الکساندر پاتو، همگی در سوپرلیگ چین حضور دارند و این شایعه به گوش می‌رسد که احتمالا دیگو کاستا و اوبامیانگ هم به این جمع اضافه شوند.

البته توضیح این نکته ضروری است که پنجره نقل و انتقالات تابستانی فوتبال ایران تا 15 شهریور ماه باز خواهد بود و احتمالا در این 45 روز باقیمانده، باتوجه به اینکه اکثر بازیکنان داخلی، تیم‌های خود را انتخاب کرده‌اند، نگاه مربیان لیگ برتری بیشتر به جذب بازیکنان خارجی است. حالا باید منتظر ماند و دید لیگ هفدهم، 25 بعلاوه چند بازیکن خارجی را در خود جای خواهد داد.

بد نیست بدانید فصل گذشته لیگ برتر فوتبال ایران با حضور 41 بازیکن خارجی برگزار شد و در پانزدهمین دوره لیگ برتر نیز 35 بازیکن خارجی حضور داشتند.